Ψηφιοποίηση

Σε μια εποχή που απειλείται ο φυσικός πλούτος, οι βοτανικές συλλογές αποτελούν σημαντικό αρχείο βιοποικιλότητας. Συνεπώς προκύπτει η ανάγκη αυτός ο όγκος δεδομένων να μην χαθεί και να γίνει διαθέσιμος στο επιστημονικό και ευρύ κοινό. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες γίνονται προσπάθειες ψηφιοποίησης των δεδομένων στα περισσότερα Herbaria.

Η ψηφιοποίηση, δηλαδή η μετατροπή των δεδομένων των βοτανικών συλλογών σε ηλεκτρονική μορφή ξεκίνησε από την δημιουργία βάσεων δεδομένων που περιλάμβαναν τις βασικές πληροφορίες για ένα δείγμα (επιστημονική ονομασία, συλλέκτης, ημερομηνία και περιοχή συλλογής). Οι καινοτομίες που προέκυψαν από τον σχεδιασμό και τη χρηστικότητα μιας βάσης δεδομένων, η εφαρμογή παγκόσμιων προτύπων για συλλογές με δεδομένα βιοποικιλότητας, όπως για παράδειγμα το Darwin Core, και οι βελτιωμένες μέθοδοι απεικόνισης δειγμάτων, αύξησαν σημαντικά το ρυθμό της διαδικασίας της ψηφιοποίησης.

Η διαδικασία της ψηφιοποίησης περιλαμβάνει την προετοιμασία και οργάνωση των δειγμάτων, την καταχώρηση των δεδομένων των ετικετών σε ηλεκτρονικές φόρμες και την φωτογράφιση. Κάθε στάδιο της ψηφιοποίησης απαιτεί χρόνο και προσοχή. Στο ΤAU έχει ξεκινήσει μία προσπάθεια ψηφιοποίησης ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα και προσαρμόζοντάς στις ανάγκες του Herbarium (π.χ. ιστορικές συλλογές, φυτογεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας κ.α.). Η διαδικασία που ακολουθείται είναι περιλαμβάνει συνοπτικά τα παρακάτω βήματα:

1. Ηλεκτρονική καταχώρηση των δεδομένων σε υπολογιστικά φύλλα εργασίας. Τα δεδομένα αυτά περιλαμβάνουν όσα αναγράφονται στις ετικέτες των δειγμάτων, δηλαδή, την οικογένεια και το όνομα του φυτού, την τοποθεσία και την ημερομηνία συλλογής, τον κωδικό του δείγματος και του συλλέκτη, το είδος της ετικέτας και τυχόν σημειώσεις.
2. Γεωαναφορά του φυτικού δείγματος.
3. Εκτύπωση ετικέτας με τις παραπάνω ψηφιοποιημένες πληροφορίες και ετικέτας γραμμοκώδικα (barcode), μοναδική για κάθε φυτικό δείγμα. Οι δύο αυτές ετικέτες επικολλώνται επάνω στο φύλλο του φυτικού δείγματος.
4. Φωτογράφιση του δείγματος σε χρωματική και μετρική κλίμακα.
5. Εισαγωγή των ψηφιοποιημένων πληροφοριών στο λογισμικό διαχείρισης βιολογικών συλλογών Specify